
ทุพฺภึ กโรติ ทุมฺเมโธ.
[คำอ่าน : ทุบ-พิง, กะ-โร-ติ, ทุม-เม-โท]
“คนมีปัญญาทราม ย่อมทำความประทุษร้าย”
(ขุ.ชา.ทสก. ๒๗/๒๙๑)
คนมีปัญญาทราม ในที่นี้ หมายถึง คนพาล คือคนที่ประกอบแต่กรรมที่ชั่วช้าลามก ขาดปัญญาเป็นเครื่องดำเนินชีวิต สร้างแต่ความเดือดร้อนฉิบหายให้แก่ตนและคนรอบข้างอยู่ร่ำไป
คนมีปัญญาทราม เมื่อคิดก็ย่อมคิดแต่เรื่องที่จะเป็นการทำลายประโยชน์ของผู้อื่นหรือประทุษร้ายผู้อื่น เมื่อพูดก็พูดแต่วาจาที่เป็นวจีทุจริต ใช้วาจาประทุษร้ายผู้อื่นอยู่ร่ำไป เมื่อทำก็ทำแต่กรรมที่เป็นกายทุจริต
อีกอย่างหนึ่ง การกระทำของคนมีปัญญาทราม ย่อมเป็นไปในทางที่ทำลายคุณงามความดี ทำลายเหตุแห่งบุญกุศลทั้งหลาย เป็นการประทุษร้ายคุณงามความดีโดยสิ้นเชิง
เมื่อเป็นเช่นนี้ คนมีปัญญาทราม ย่อมได้ชื่อว่าทำแต่กรรมที่เป็นไปเพื่อความฉิบหายมิใช่ประโยชน์โดยส่วนเดียว ทำลายทั้งประโยชน์ในโลกนี้ ทั้งประโยชน์ในโลกหน้า และประโยชน์อย่างยิ่งคือพระนิพพาน
สารบัญ พุทธศาสนสุภาษิต
- อัตตวรรค หมวดตน
- อัปปมาทวรรค หมวดความไม่ประมาท
- กัมมวรรค หมวดกรรม
- กิเลสวรรค หมวดกิเลส
- โกธวรรค หมวดความโกรธ
- ขันติวรรค หมวดความอดทน
- จิตตวรรค หมวดจิต
- ชยวรรค หมวดความชนะ
- ทานวรรค หมวดทาน
- ทุกขวรรค หมวดทุกข์
- ธัมมวรรค หมวดธรรม
- ปกิณกวรรค หมวดเบ็ดเตล็ด
- ปัญญาวรรค หมวดปัญญา
- ปมาทวรรค หมวดความประมาท
- ปาปวรรค หมวดบาป
- ปุคคลวรรค หมวดบุคคล
- ปุญญวรรค หมวดบุญ
- มัจจุวรรค หมวดความตาย
- มิตตวรรค หมวดมิตร
- ยาจนาวรรค หมวดการขอ
- ราชวรรค หมวดพระราชา
- วาจาวรรค หมวดวาจา
- วิริยวรรค หมวดความเพียร
- เวรวรรค หมวดเวร
- สัจจวรรค หมวดความสัตย์
- สติวรรค หมวดสติ
- สัทธาวรรค หมวดศรัทธา
- สันตุฏฐิวรรค หมวดสันโดษ
- สมณวรรค หมวดสมณะ
- สามัคคีวรรค หมวดสามัคคี
- สีลวรรค หมวดศีล
- สุขวรรค หมวดความสุข
- เสวนาวรรค หมวดการคบหา