
พาลา หเว นปฺปสํสนฺติ ทานํ.
[คำอ่าน : พา-ลา, หะ-เว, นับ-ปะ-สัง-สัน-ติ, ทา-นัง]
“คนพาลเท่านั้น ย่อมไม่สรรเสริญทาน”
(ขุ.ธ. ๒๕/๓๘)
คนพาล คือผู้ที่มีจิตใจเศร้าหมอง ตกอยู่ภายใต้อำนาจของกิเลส เป็นผู้มุ่งตัดประโยชน์ทั้งสองฝ่าย คือ ตัดประโยชน์ตนเองด้วย ทำลายประโยชน์ผู้อื่นด้วย
คนพาลเป็นคนโง่เขลาเบาปัญญา ไม่รู้จักว่าอะไรเป็นประโยชน์ อะไรไม่เป็นประโยชน์ เพราะขาดธรรมเป็นหลักยึด คนพาลเหล่านั้นย่อมไม่สรรเสริญการบริจาคให้ทาน โดยมองว่าเป็นการกระทำที่สูญเปล่า ไร้ประโยชน์
ตรงกันข้ามกับบัณฑิตผู้มีปัญญา มองทะลุปรุโปร่งว่าอะไรเป็นประโยชน์ อะไรเป็นความเสื่อม บัณฑิตย่อมมองเห็นประโยชน์ของการสละให้ปันสิ่งของ และสรรเสริญการให้ทานว่าเป็นสิ่งที่ควรทำ
ดังนั้น ผู้ฉลาดจะยินดีในทานคือการสละให้ปันสิ่งของ เพราะเห็นว่าเป็นการสร้างประโยชน์ ทั้งแก่ตนเองและผู้อื่น ส่วนคนพาลนั้น ไม่ยินดีในทาน ไม่สรรเสริญทาน เพราะเห็นว่าเป็นการกระทำที่เปล่าประโยชน์ ซึ่งนั่นเป็นความคิดของคนเขลา บัณฑิตไม่สรรเสริญ
สารบัญ พุทธศาสนสุภาษิต
- อัตตวรรค หมวดตน
- อัปปมาทวรรค หมวดความไม่ประมาท
- กัมมวรรค หมวดกรรม
- กิเลสวรรค หมวดกิเลส
- โกธวรรค หมวดความโกรธ
- ขันติวรรค หมวดความอดทน
- จิตตวรรค หมวดจิต
- ชยวรรค หมวดความชนะ
- ทานวรรค หมวดทาน
- ทุกขวรรค หมวดทุกข์
- ธัมมวรรค หมวดธรรม
- ปกิณกวรรค หมวดเบ็ดเตล็ด
- ปัญญาวรรค หมวดปัญญา
- ปมาทวรรค หมวดความประมาท
- ปาปวรรค หมวดบาป
- ปุคคลวรรค หมวดบุคคล
- ปุญญวรรค หมวดบุญ
- มัจจุวรรค หมวดความตาย
- มิตตวรรค หมวดมิตร
- ยาจนาวรรค หมวดการขอ
- ราชวรรค หมวดพระราชา
- วาจาวรรค หมวดวาจา
- วิริยวรรค หมวดความเพียร
- เวรวรรค หมวดเวร
- สัจจวรรค หมวดความสัตย์
- สติวรรค หมวดสติ
- สัทธาวรรค หมวดศรัทธา
- สันตุฏฐิวรรค หมวดสันโดษ
- สมณวรรค หมวดสมณะ
- สามัคคีวรรค หมวดสามัคคี
- สีลวรรค หมวดศีล
- สุขวรรค หมวดความสุข
- เสวนาวรรค หมวดการคบหา