บริษัท 4 (หมวดที่ 2)

บริษัท แปลว่า หมู่ คณะ กลุ่มชน ในที่นี้ หมายเอากลุ่มชนตามระบบสังคม ซึ่งจำแนกตามกลุ่มชนทางสังคมในชมพูทวีปในครั้งพุทธกาล แบ่งเป็น 4 กลุ่มใหญ่ ๆ คือ

1. ขัตติยบริษัท

ขัตติยบริษัท กลุ่มกษัตริย์ ได้แก่ พระราชาหรือพระเจ้าแผ่นดิน เป็นกลุ่มชนชั้นสูงที่ได้รับการยกย่องในฐานะผู้ปกครองแผ่นดิน มีหน้าที่ปกป้องบ้านเมืองให้ปลอดภัยจากอมิตรศัตรู และสร้างความสุขให้แก่ราษฎรในแผ่นดินที่ตนปกครอง

2. พราหมณบริษัท

พราหมณบริษัท กลุ่มพราหมณ์ ได้แก่ กลุ่มชนที่ถือกันว่าเป็นชนชั้นสูงเทียมเท่ากษัตริย์ แต่มีหน้าที่แตกต่างจากกษัตริย์ เช่น ทำพิธีกรรมต่าง ๆ สอนคัมภีร์พระเวท สอนศาสนา เป็นต้น

3. คหบดีบริษัท

คหบดีบริษัท กลุ่มคฤหบดี ได้แก่ กลุ่มชนผู้ครองเรือนและประกอบอาชีพต่าง ๆ มีเกษตรกรรม กสิกรรม พาณิชยกรรม เป็นต้น ซึ่งก็ได้แก่พ่อค้าและประชาชนทั่วไปนั่นเอง

4. สมณบริษัท

สมณบริษัท กลุ่มสมณะ หมายถึง ผู้สงบจากบาป หรือผู้ละเว้นการทำบาปทั้งปวง หมายถึงกลุ่มชนที่ออกบวชหรือถือเพศเป็นนักบวช เช่น ฤาษี พระภิกษุ และนักบวชในลัทธิต่าง ๆ