เหตุที่ตระกูลมั่งคั่งตั้งอยู่ไม่ได้นาน 4 ประการ

เหตุที่ตระกูลมั่งคั่งตั้งอยู่ไม่ได้นาน 4 ประการ

พระพุทธเจ้าทรงแสดงเหตุ 4 ประการ ที่ทำให้ตระกูลที่ร่ำรวยต้องพบกับความพินาศหรือพบกับความยากจน เป็นธรรมสำหรับเตือนสติผู้ครองเรือน เพื่อให้หลีกเลี่ยงการกระทำ 4 อย่างนี้ จะได้รักษาตระกูลเอาไว้ได้ ไม่ต้องพบกับความพินาศย่อยยับ ธรรม 4 ประการนั้นคือ

1. ไม่แสวงหาพัสดุที่หายไป

เมื่อสิ่งของเครื่องใช้ภายในบ้านหรือทรัพย์สมบัติหายไปแล้ว ไม่รู้จักแสวงหาเพื่อให้ได้มาคืน หรือใช้สอยหมดไปแล้ว ไม่รู้จักแสวงหามาทดแทน ของเก่าย่อมหมดไป ของใหม่ไม่มีมาทดแทน ไม่นานทรัพย์สินสมบัติย่อมหมดไป

2. ไม่บูรณะพัสดุที่คร่ำคร่า

วัสดุอุปกรณ์ เครื่องใช้ไม้สอยต่าง ๆ ภายในบ้าน เมื่อเก่าแล้วก็ไม่ยอมซ่อมแซมให้กลับมาใช้ได้ หรือของใหม่ ๆ ก็ไม่รักษาทะนุถนอม ไม่นานของนั้นก็ต้องผุพังไปตามเวลา และก็ต้องหาซื้อมาใช้ใหม่ เป็นการสิ้นเปลืองทรัพย์สินเงินทอง

3. ไม่รู้จักประมาณในการบริโภคสมบัติ

ใช้จ่ายทรัพย์สมบัติที่มีอยู่ให้สิ้นเปลืองไปโดยไม่รู้จักประมาณ ใช้จ่ายโดยไม่คำนึงถึงรายรับ หรือใช้จ่ายฟุ่มเฟือย ไม่รู้จักประหยัดมัธยัตถ์ ไม่นานทรัพย์สินที่มีอยู่ย่อมหมดไป

4. ตั้งสตรีหรือบุรุษผู้ทุศีลให้เป็นพ่อบ้านแม่เรือน

ยกบุคคลผู้มีความประพฤติไม่ดี ไม่ดำรงตนอยู่ในศีลธรรม ให้เป็นหัวหน้าครอบครัว หรือเป็นผู้นำตระกูล เช่น ให้คนที่ติดการพนัน ติดอบายมุขต่าง ๆ เป็นหัวหน้าครอบครัว คนเช่นนั้นย่อมจะผลาญทรัพย์ให้หมดสิ้นไปโดยเวลาอันรวดเร็ว

ตระกูลใดที่ดำรงตนอยู่ในเหตุแห่งความเสื่อม 4 ประการนี้ ไม่นานตระกูลนั้นย่อมจะต้องพบกับความพินาศอย่างแน่นอน หากต้องการให้ตระกูลยังคงความมั่งคั่งไว้ได้ ต้องดำรงตนอยู่ในกุลจิรัฏฐิติธรรม