หทยสฺส สทิสี วาจา “วาจา เช่นเดียวกับใจ”

หทยสฺส สทิสี วาจา.

[คำอ่าน : หะ-ทะ-ยัด-สะ, สะ-ทิ-สี, วา-จา]

“วาจา เช่นเดียวกับใจ”

(ขุ.ชา.จตุกฺก. ๒๗/๑๓๘)

พระพุทธเจ้าได้ตรัสไว้ว่า “คนทั้งหลายมีใจเห็นหัวหน้า มีใจเป็นใหญ่” ดังนั้น การกระทำหรือคำพูดของคนทั่วไปจึงมีต้นตอมาจากใจนั่นเองเป็นผู้สั่งการ

ถ้าคนมีใจดี คิดแต่เรื่องดี ๆ มีใจอ่อนโยน การกระทำของเขาย่อมเป็นการกระทำที่ดี อ่อนโยน การพูดจาของเขาก็ย่อมเป็นการพูดแต่วาจาที่เป็นวจีสุจริต สุภาพ อ่อนโยน

แต่ถ้าจิตใจของเขาหยาบกระด้าง การกระทำของเขาก็ย่อมเป็นการกระทำที่ป่าเถื่อน วาจาก็เป็นวาจาที่หยาบคาย ไม่สุภาพ เช่นเดียวกัน

ดังนั้น การกระทำหรือคำพูด จึงเป็นสิ่งที่สามารถบอกได้ว่า สภาพจิตใจของคนนั้น ๆ เป็นเช่นไร.