นตฺถิ สนฺติปรํ สุขํ.
[คำอ่าน : นัด-ถิ, สัน-ติ-ปะ-รัง, สุ-ขัง]
“ความสุข (อื่น) ยิ่งกว่าความสงบ ไม่มี”
(ขุ.ธ. 25/42)
ความสงบ คือภาวะที่ไม่มีสิ่งใดมารบกวน เช่น เรานั่งอยู่ในที่เงียบ ๆ ไม่มีคนอื่นมารบกวน ไม่มีเสียงรถเสียงเรือมารบกวน ไม่มีหมาแมวหรือสัตว์อื่นใดมารวบกวน อย่างนี้เรียว่าความสงบ โดยทั่ว ๆ ไป เมื่อเราอยู่ในที่ที่สงบ เราย่อมจะมีความสุขเป็นธรรมดา
ความสงบ ในพุทธศาสนสุภาษิตนี้ หมายถึง ความสงบแห่งใจ อันเป็นความสงบระงับจากกิเลสตัณหา คือไม่มีกิเลสตัณหามารบกวนจิตใจให้ต้องเดือดร้อน ซึ่งหมายถึงพระนิพพาน
ถ้าเราปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐานจนบรรลุธรรมขั้นสูงสุดคือเป็นพระอรหันต์ได้แล้ว กิเลสตัณหาทั้งหลายทั้งปวงถูกกำจัดออกจากจิตจากใจไปหมดแล้ว ย่อมจะไม่เหลือสิ่งใดที่จะกวนใจให้ขุ่นมัวได้อีก สิ่งที่จะทำให้จิตใจเป็นทุกข์ย่อมจะไม่มีอีกแล้ว
เมื่อทำได้ดังนี้ จัดว่าได้ถึงสุขอันไพบูลย์แล้ว คือถึงความสุขที่เป็นโลกุตตระ เป็นความสุขเหนือโลก เป็นความสุขที่ไม่กลับมาทุกข์อีกแล้ว
ดังนั้นจึงสรุปความได้ว่า ความสุขอันเกิดจากความสงบระงับจากกิเลสตัณหา เป็นความสุขที่ยอดเยี่ยม ไม่มีความสุขใด ๆ ในโลกจะยิ่งกว่าหรือเทียบเทียมได้เลย
