
สมาธิ 3 ประการ
สมาธิ คือ ความตั้งมั่นแห่งจิต สภาวะที่จิตสงบนิ่งจับอยู่ที่อารมณ์อันเดียว ไม่ฟุ้งซ่านหรือหวั่นไหวไปตามอารมณ์ต่าง ๆ ภายนอก แบ่งประเภทตามระดับความตั้งมั่นแห่งจิตออกเป็น 2 ประเภทบ้าง 3 ประเภทบ้าง ในที่นี้จะกล่าวถึงสมาธิ 3 ประเภท คือ
1. ขณิกสมาธิ
ขณิกสมาธิ สมาธิชั่วขณะ คือสมาธิที่เกิดขึ้นชั่วขณะหนึ่งแล้วก็หายไป ยังไม่นิ่ง เหมือนสัญญาณโทรศัพท์ในสถานที่อับสัญญาณ มา ๆ หาย ๆ ไม่เสถียร
2. อุปจารสมาธิ
อุปจารสมาธิ สมาธิเฉียด ๆ สมาธิจวนจะแน่วแน่ คือ สมาธิที่ยังไม่ดิ่งถึงที่สุด เป็นสมาธิที่เฉียด ๆ เข้าไปเกือบจะถึงฌานแต่ก็ยังไม่ถึง สามารถระงับกิเลสได้ชั่วคราวเพราะจิตยังไม่นิ่ง ยังไม่แนบสนิทกับอารมณ์ เหมือนสัญญาณโทรศัพท์ในสถานที่สัญญาณค่อนข้างดี แต่ไม่เต็มที่ คือมีสัญญาณหายบ้าง ไม่เสถียร
3. อัปปนาสมาธิ
อัปปนาสมาธิ สมาธิอันแน่วแน่ สมาธิแนบสนิท หมายถึง สมาธิในฌาน เป็นสมาธิที่แน่วแน่ดิ่งลงไปถึงที่สุด จนสามารถตัดอารมณ์ภายนอกได้ ถึงอยู่ในที่ที่มีเสียงดังก็ไม่ได้ยิน จิตจะมีอารมณ์เดียว หรือที่เรียกว่า เอกัคคตาจิต สามารถข่มกิเลสได้ตราบเท่าที่ยังอยู่ในสมาธิ เปรียบเหมือนการใช้โทรศัพท์ในสถานที่มีสัญญาณเสถียร สัญญาณจะคงที่ไม่ขาดหาย
- รัตนะ 3 (พระรัตนตรัย)
- คุณของรัตนะ 3 (คุณของพระรัตนตรัย)
- อาการที่พระพุทธเจ้าทรงสั่งสอน 3 อย่าง
- โอวาทของพระพุทธเจ้า 3 ข้อ
- ทุจริต 3 ประการ
- สุจริต 3 ประการ
- สมาธิ 3 ประการ (หมวดที่ 1)
- สมาธิ 3 ประการ (หมวดที่ 2)
- พระโสดาบัน 3 ประเภท
- อกุศลมูล 3 ประการ
- กุศลมูล 3 ประการ
- สัปปุริสบัญญัติ 3 ประการ
- อปัณณกปฏิปทา 3 ประการ
- บุญกิริยาวัตถุ 3 ประการ
- สามัญญลักษณะ (ไตรลักษณ์) 3 ประการ
- อกุศลวิตก 3 ประการ
- กุศลวิตก 3 ประการ
- อัคคิ 3 ประการ
- อัคคิปาริจริยา 3 ประการ
- อัตถะ 3 ประการ (หมวดที่ 1)
- อัตถะ 3 ประการ (หมวดที่ 2)
- อธิปไตย 3 ประการ
- อนุตตริยะ 3 ประการ
- อภิสังขาร 3 ประการ
- อาสวะ 3 ประการ
- กรรม 3 ประการ
- ทวาร 3 ประการ
- ญาณ 3 ประการ (หมวดที่ 1)
- ญาณ 3 ประการ (หมวดที่ 2)
- ตัณหา 3 ประการ
- ทิฏฐิ 3 ประการ
- เทพ 3 ประเภท
- ธรรมนิยาม 3 ประการ
- นิมิต 3 ประการ
- ภาวนา 3 ประการ
- ปริญญา 3 ประการ
- ปหาน 3 ประการ
- ปาฏิหาริย์ 3 ประการ
- ปิฎก 3 ประการ (ไตรปิฎก)
- พุทธจริยา 3 ประการ
- ภพ 3 ประการ
- วัฏฏะ 3 ประการ
- วิชชา 3 ประการ
- โลก 3 ประการ (นัยที่ 1)
- โลก 3 ประการ (นัยที่ 2)
- โลก 3 ประการ (นัยที่ 3)
- วิโมกข์ 3 ประการ
- วิเวก 3 ประการ
- สังขตลักษณะ 3 ประการ
- อสังขตลักษณะ 3 ประการ
- สังขาร 3 ประการ
- สัทธรรม 3 ประการ
- สมบัติ 3 ประการ
- ทานสมบัติ 3 ประการ
- สิกขา 3 ประการ
- โกศล 3 ประการ
- ทุกขตา 3 ประการ
- เทวทูต 3 ประการ
- ธรรม 3 ประการ
- บุตร 3 ประเภท
- ปปัญจะ 3 ประการ
- ปัญญา 3 ประการ
- ปาปณิกธรรม 3 ประการ
- ลัทธินอกพระพุทธศาสนา 3 ประเภท
- วิรัติ 3 ประการ
- เวทนา 3 ประการ
- สรณะ 3 ประการ
- สันโดษ 3 ประการ