ใจสั่งมา
หัวข้อธรรม

สมาธิ 3 ประการ (หมวดที่ 2)

05/09/2021
ใจสั่งมา
สมาธิ 3 ประการ

สมาธิ 3 ประการ

สมาธิ คือ ความตั้งมั่นแห่งจิต อาการที่จิตตั้งมั่นไม่หวั่นไหวในอารมณ์อย่างใดอย่างหนึ่ง แบ่งเป็นสมาธิในสมถะ หรือสมาธิที่เกิดจากการเจริญสมถกรรมฐาน อย่างหนึ่ง สมาธิในวิปัสสนา หรือสมาธิที่เกิดจากการเจริญวิปัสสนากรรมฐาน อย่างหนึ่ง

สมาธิ ในที่นี้ หมายเอาสมาธิในวิปัสสนา หรือสมาธิที่เกิดจากการเจริญวิปัสสนากรรมฐาน หรือตัววิปัสสนานั่นเอง แยกประเภทตามลักษณะการกำหนดพิจารณาพระไตรลักษณ์ที่ให้สำเร็จความหลุดพ้น เป็น 3 ประการ คือ

1. สุญญตสมาธิ

สุญญตสมาธิ คือ สมาธิอันพิจารณาเห็นความว่าง ได้แก่ วิปัสสนาที่ให้ถึงความหลุดพ้นด้วยการกำหนดอนัตตลักษณะ พิจารณาเห็นนามรูปโดยความเป็นของว่างเปล่า คือการกำหนดยกเอานามรูปขึ้นพิจารณาให้เห็นความเป็นอนัตตาคือความไม่มีตัวตน ว่าเป็นเรา เป็นเขา เป็นเพียงสิ่งที่เกิดจากปัจจัยอาศัยกัน ไม่อาจบังคับให้เป็นอย่างโน้นอย่างนี้ตามใจเราได้

เมื่อพิจารณาเห็นอย่างนี้แล้วก็ถ่ายถอนความยึดถือด้วยอำนาจความเห็นผิดว่ารูปนามเป็นตัวเป็นตนเสียได้ สุดท้ายก็เข้าถึงสุญญตวิโมกข์

2. อนิมิตตสมาธิ

อนิมิตตสมาธิ คือ สมาธิอันพิจารณาเห็นธรรมไม่มีนิมิต ได้แก่ วิปัสสนาที่ให้ถึงความหลุดพ้นด้วยการกำหนดอนิจจลักษณะ กำหนดพิจารณานามรูปโดยความเป็นของหานิมิตมิได้ คือการกำหนดยกเอานามรูปขึ้นพิจารณาให้เห็นความเป็นอนิจจัง คือความไม่เที่ยงแท้แน่นอน มีการแปรปรวนเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา ไม่สามารถหานิมิตคือจุดที่แสดงความเที่ยงแท้แน่นอนได้ มีความเกิดขึ้น ตั้งอยู่ และดับไปเป็นธรรมดา

เมื่อพิจารณาเห็นอย่างนี้แล้ว ก็สามารถถ่ายถอนวิปัลลาสคือความเห็นที่คลาดเคลื่อจากความเป็นจริงในนามรูปเสียได้ สุดท้ายก็เข้าถึงอนิมิตตวิโมกข์

3. อัปปณิหิตสมาธิ

อัปปณิหิตสมาธิ คือ สมาธิอันพิจารณาเห็นธรรมไม่มีความตั้งปรารถนา ได้แก่ วิปัสสนาที่ให้ถึงความหลุดพ้นด้วยการกำหนดทุกขลักษณะ คือการกำหนดยกเอานามรูปขึ้นพิจารณาให้เห็นทุกขตาคือความเป็นทุกข์ เห็นว่านามรูปทั้งหลายถูกอนิจจตาบีบคั้นให้ไม่สามารถคงอยู่สภาพเดิมได้

เมื่อพิจารณาเห็นดังนี้แล้วก็ถ่ายถอนตัณหาราคะ คลายความยึดถือนามรูปด้วยอำนาจแห่งความทะยานอยากปรารถนาเสียได้ คือหมดความปรารถนา หมดความทะยานอยากในรูปนาม และเข้าถึงอัปปณิหิตวิโมกข์ในที่สุด

ไตรลักษณ์ทั้ง 3 ประการ คือ อนิจจตา ทุกขตา และ อนัตตตา เป็นธรรมที่เชื่อมโยงกัน เมื่อพิจารณาเห็นอย่างใดอย่างหนึ่งชัดเจนแล้ว ก็จะเป็นเหตุให้พิจารณาเห็น 2 ข้อที่เหลืออย่างแจ่มแจ้งชัดเจนตามไปด้วย

ลดอีก 15% ใส่โค้ด 15DD11 รองเท้ารัดส้น Adda 2N36 ของแท้!

รองเท้ารัดส้น Adda 2N36 ของแท้!

ลดอีก 15% ใส่โค้ด 15DD11 รองเท้ารัดส้น Adda 2N36 ของแท้!

ช้อปเลย
NZN เสื้อกันหนาว แขนยาว คอวี ทรงหลวม สีเทา สไตล์เกาหลี สําหรับผู้หญิง

NZN เสื้อกันหนาว แขนยาว สไตล์เกาหลี สําหรับผู้หญิง

NZN เสื้อกันหนาว แขนยาว คอวี ทรงหลวม สีเทา สไตล์เกาหลี สําหรับผู้หญิง

ช้อปเลย
Fresh Doze เฟรชโดส เพรสแอนด์เชค คอลลาเจน 2000 กลูต้า กลิ่นองุ่นเคียวโฮ 3.5 กรัม แพ็ค 30 กล่อง

Fresh Doze คอลลาเจน 2000 กลิ่นองุ่นเคียวโฮ

Fresh Doze เฟรชโดส เพรสแอนด์เชค คอลลาเจน 2000 กลูต้า กลิ่นองุ่นเคียวโฮ 3.5 กรัม แพ็ค 30 กล่อง

ช้อปเลย
Kurin care feminine wash ph3.8 เจลทำความสะอาดจุดซ่อนเร้นสำหรับผู้หญิง สูตรบำรุงผิวขาว 100 มล.

เจลทำความสะอาดจุดซ่อนเร้นสำหรับผู้หญิง 100 มล.

Kurin care feminine wash ph3.8 เจลทำความสะอาดจุดซ่อนเร้นสำหรับผู้หญิง สูตรบำรุงผิวขาว 100 มล.

ช้อปเลย
Converse All Star Chuck 70 High Top รองเท้าผ้าใบ คอนเวิร์ส สไตล์คลาสสิกรองเท้าผ้าใบ Unisex

รองเท้าผ้าใบ คอนเวิร์ส สไตล์คลาสสิก Unisex

Converse All Star Chuck 70 High Top รองเท้าผ้าใบ คอนเวิร์ส สไตล์คลาสสิก Unisex

ช้อปเลย
MARSHALL Willen Black and Brass - ลำโพงบลูทูธ ลำโพงพกพา ลำโพง marshall

MARSHALL Willen Black and Brass ลำโพงบลูทูธ

MARSHALL Willen Black and Brass - ลำโพงบลูทูธ ลำโพงพกพา ลำโพง marshall

ช้อปเลย