เทวทูต 3 ประการ

เทวทูต คือ ทูตของยมเทพ หรือ สื่อแจ้งข่าวของมฤตยู หมายถึง สิ่งที่เป็นสัญญาณเตือนให้ระลึกถึงคติธรรมดาของชีวิตอันมีความตายเป็นที่สุด เพื่อจะได้เกิดความสลดสังเวชและไม่ประมาท จะได้เร่งขวนขวายทำความดี จำแนกเป็น 3 ประเภทบ้าง 4 ประเภทบ้าง 5 ประเภทบ้าง ในที่นี้จะกล่าวถึงเทวทูต 3 คือ

1. ชิณณะ

ชิณณะ คือ คนแก่ เป็นคนที่ผ่านการใช้ชีวิตมามากแล้ว ผ่านปฐมวัย และมัชฌิมวัยมาแล้ว อยู่ในช่วงปัจฉิมวัย คือวัยสุดท้ายของชีวิต เนื้อหนังมังสาก็เหี่ยวย่น หูตาเริ่มไม่ดี ความสามารถในการทำกิจกรรมต่าง ๆ ลดลง เคลื่อนไหวเชื่องช้า ความสามารถในการช่วยเหลือตัวเองลดลง ไม่กระฉับกระเฉง แม้เรี่ยวแรงในการทำบุญทำกุศลก็น้อยตามไปด้วย อีกทั้งใกล้ความตายเข้าไปทุกขณะ

คนแก่ เป็นสัญญาณเตือนให้เราเห็นว่า สังขารไม่เที่ยง และเกิดความสลดสังเวช ควรเร่งขวนขวายสร้างกุศลในขณะที่ยังไม่แก่ จะได้ไม่เสียใจเมื่อแก่ตัวมาแล้วสร้างกุศลไม่ค่อยได้เพราะไม่มีเรี่ยวแรง

2. พยาธิตะ หรือ อาพาธิกะ

พยาธิตะ หรือ อาพาธิกะ คือ คนเจ็บ หรือคนป่วย หมายถึง คนที่เจ็บไข้ได้ป่วยเพราะโรคภัยเบียดเบียน ท่านว่าร่างกายนี้เป็นรังแห่งโรค ไม่ป่วยเป็นโรคอย่างหนึ่งก็ต้องเป็นอย่างหนึ่ง เมื่อถึงคราวเจ็บไข้ได้ป่วยก็เบาบ้างหนักบ้าง บางครั้งเกือบถึงตาย หรือบางคนก็ตายก่อนที่จะแก่ เพราะความเจ็บไข้นี่เอง

คนเจ็บป่วย เป็นสัญญาณเตือนเราให้เห็นถึงความเป็นทุกข์ของชีวิต เพราะทุกคนจะต้องประสบเหมือนกันหมด ต่างที่จะหนักหรือเบาเท่านั้น จึงต้องรีบขวนขวายสร้างคุณงามความดีก่อนที่ความเจ็บไข้ได้ป่วยจะมาคร่าชีวิต

3. มตะ

มตะ คือ คนตาย สัตว์ทั้งหลายตายด้วยสาเหตุหลายอย่าง บ้างก็ตายเพราะโรค บ้างก็ตายเพราะแก่ตามกาลเวลา บ้างก็ตายเพราะถูกทำลายชีวิต และตายในวัยต่าง ๆ กัน บ้างก็ตายตั้งแต่อยู่ในท้องมารดา บ้างก็ตายในปฐมวัย บ้างก็ตายในมัชฌิมวัย บ้างก็ตายในปัจฉิมวัย

คนตาย เป็นสัญญาณเตือนให้เรารู้ว่า เราทุกคนเมื่อเกิดขึ้นมาแล้ว ล้วนมีความตายเป็นเบื้องหน้า คือจะต้องตายกันทุกคน จะตายช้าตายเร็วก็อีกเรื่องหนึ่ง แต่ที่แน่ ๆ คือ เราไม่รู้ว่าเราจะตายเมื่อไหร่ ตายช้าหรือตายเร็ว ดังนั้น ควรเร่งขวนขวายสร้างคุณงามความดีเอาไว้ให้มากที่สุด ก่อนที่จะถึงวันนั้น คือวันที่เราจะต้องตายจากโลกนี้ไป