สัทธา (ศรัทธา) 2 ประการ

สัทธา หรือ ศรัทธา แปลว่า ความเชื่อ หมายถึง ความเชื่อที่ประกอบด้วยเหตุผล ความเชื่อที่ผ่านการใช้ปัญญาพิจารณาไตร่ตรองอย่างมีเหตุผลแล้วจึงตกลงใจเชื่อ จำแนกเป็นศรัทธา 2 บ้าง ศรัทธา 4 บ้าง ในที่นี้จะกล่าวถึงศรัทธา 2 คือ

1. กัมมผลสัทธา

กัมมผลสัทธา เชื่อกรรมและผลของกรรม เชื่อกฎแห่งกรรม คือ เชื่อว่าเมื่อทำอะไรโดยมีเจตนา คือ จงใจทำทั้งรู้ ย่อมเป็นกรรม คือ เป็นความดีความชั่วมีขึ้นในตน เป็นเหตุปัจจัยก่อให้เกิดผลดีผลร้ายสืบเนื่องต่อไป และเชื่อว่ากรรมที่ทำแล้วต้องมีผล และผลต้องมีเหตุ ผลดีเกิดจากกรรมดี ผลชั่วเกิดจากกรรมชั่ว ผู้ทำกรรมดีจักได้รับผลดี ผู้ทำกรรมชั่วจักได้รับผลชั่ว

2. ตถาคตโพธิสัทธา หรือ รตนัตตยสัทธา

ตถาคตโพธิสัทธา หรือ รตนัตตยสัทธา เชื่อปัญญาตรัสรู้ของพระตถาคต หรือเชื่อพระรัตนตรัย มั่นใจในองค์พระตถาคต ว่าทรงเป็นพระสัมมาสัมพุทธะ ทรงพระคุณทั้ง 9 ประการ ตรัสธรรม บัญญัติวินัยไว้ด้วยดี ทรงเป็นผู้นำทางที่แสดงให้เห็นว่า มนุษย์คือเราทุกคนนี้ หากฝึกตนด้วยดี ก็สามารถเข้าถึงภูมิธรรมสูงสุดบริสุทธิ์หลุดพ้นได้ ดังที่พระองค์ได้ทรงบำเพ็ญไว้เป็นแบบอย่าง เชื่อมั่นในพระพุทธเจ้า พระธรรม และพระสงฆ์ อย่างไม่หวั่นไหวคลอนแคลน

ในสัทธา 2 อย่างนั้น ท่านว่า กัมมผลสัทธา เป็นโลกิยสัทธา ส่วน รตนัตตยสัทธา ถ้าถูกต้องจริงแท้เห็นประจักษ์ด้วยปัญญามั่นคงไม่หวั่นไหว เป็นโลกุตตรสัทธา