อตฺเถ ชาเต จ ปณฺฑิตํ “ในเมื่อเรื่องราวเกิดขึ้น ย่อมต้องการบัณฑิต”

อตฺเถ ชาเต จ ปณฺฑิตํ.

[คำอ่าน : อัด-เถ, ชา-เต, จะ, ปัน-ทิ-ตัง]

“ในเมื่อเรื่องราวเกิดขึ้น ย่อมต้องการบัณฑิต”

(ขุ.ชา.เอก. ๒๗/๓๐)

บัณฑิต คือ ผู้ที่มีปัญญาเฉลียวฉลาด มีความสามารถดี มีความรู้ดี มีความประพฤติดี มีจริยาวัตรงดงาม ดำรงตนอยู่ในศีลธรรมอันดี อย่างนี้เรียกว่า บัณฑิต

ในเวลามีเรื่องราวปัญหาต่าง ๆ เกิดขึ้น ทำให้เกิดความวุ่นวาย ทำให้เกิดความไม่สบายใจ ทำให้เกิดความเดือดร้อนต่าง ๆ นานา บุคคลทั้งหลายย่อมต้องการผู้ที่เป็นบัณฑิตมาช่วยแก้ปัญหาต่าง ๆ เหล่านั้น

เพราะผู้ที่เป็นบัณฑิต ย่อมมีความคิดอ่านที่สามารถแก้ไขปัญหาได้ เพราะมีความเฉลียวฉลาด อีกทั้งเป็นผู้มีศีลธรรม จึงไม่เป็นผู้มีอคติ ย่อมจะแก้ปัญหาคลี่คลายคดีต่าง ๆ สะสางปัญหาต่าง ๆ ได้อย่างยุติธรรม