สุโข ปญฺญาปฏิลาโภ “ความได้ปัญญา ทำให้เกิดสุข”

สุโข ปญฺญาปฏิลาโภ.

[คำอ่าน : สุ-โข, ปัน-ยา-ปะ-ติ-ลา-โพ]

“ความได้ปัญญา ทำให้เกิดสุข”

(ขุ.ธ. ๒๕/๕๙)

ปัญญา คือ ความรอบรู้ บุคคลผู้มีปัญญา ย่อมเป็นผู้รอบรู้ คือรอบรู้หนทางแห่งความเสื่อมและความเจริญ รอบรู้ประโยชน์และมิใช่ประโยชน์ รอบรู้ศิลปะวิชาในการดำเนินชีวิตประจำวัน

บุคคลผู้มีปัญญา ย่อมฉลาดสามารถที่จะแก้ไขวินิจฉัยปัญหาต่าง ๆ ที่เกิดขึ้น ได้อย่างทะลุปรุโปร่ง เข้าใจปัญหา เข้าใจวิธีแก้ปัญหา ทำให้ปัญหาต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นคลี่คลายลงได้อย่างง่ายดาย

เมื่อสามารถแก้ไขปัญหาได้ ความทุกข์ยากลำบากก็เบาบาง จนถึงขั้นหมดไปเลย เมื่อปัญหาเบาบาง ความทุกข์ยากลำบากเบาบางลง ความสุขก็บังเกิดมี

แต่ปัญญาในพุทธศาสนสุภาษิตบทนี้ ท่านหมายเอาปัญญาในทางธรรม คือปัญญาที่เกิดจากวิปัสสนา อันจะเป็นตัวกำจัดกิเลสให้หมดไปจากขันธสันดานของเรา

เมื่อปัญญาคือวิปัสสนาเกิดขึ้น ก็จะกำจัดกิเลสให้เบาบางลงและหมดไปได้ตามกำลังของวิปัสสนานั้น เมื่อกิเลสเบาบางลง ความทุกข์ก็ลดลง เมื่อกิเลสถูกกำจัดเสียหมด ความทุกข์ก็ย่อมจะหมดไป เพราะกิเลสเป็นเหตุให้เกิดทุกข์

ดังนั้น จึงกล่าวได้ว่า ความได้ปัญญา ทำให้เกิดความสุข