ตัณหา คือ ความทะยานอยาก มี 3 ประการ คือ
1. กามตัณหา
กามตัณหา ความทะยานอยากในกาม หมายถึง ความทะยานอยากในการแสวงหากามคุณทั้งห้า คือ รูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ ที่น่าใคร่น่าพอใจมาสนองความต้องการของตนเอง เช่น ต้องการเห็นรูปที่สวยงาม ต้องการฟังเสียงที่ไพเราะ เป็นต้น ก็ดิ้นรนแสวงหาสิ่งเหล่านั้นมาสนองความต้องการของตนเอง
2. ภวตัณหา
ภวตัณหา ความทะยานอยากในภพ คือ ความอยากในภาวะของตัวตนที่จะได้จะเป็นอย่างใดอย่างหนึ่ง เช่น อยากเป็นนายก อยากเป็นผู้อำนวยการโรงเรียน เป็นต้น หรืออยากเป็นอยากคงอยู่อย่างนั้นตลอดไป เช่น อยากเป็นหนุ่มตลอดไป อยากเป็นคนรวยตลอดไป เป็นต้น
3. วิภวตัณหา
วิภวตัณหา ความทะยานอยากในวิภพ หมายถึง ความอยากในอันที่จะพ้นไปจากภาวะอย่างใดอย่างหนึ่งที่ไม่น่าปรารถนาที่ตนเป็นอยู่ เช่น อยากหายจากความเจ็บไข้ได้ป่วย อยากพ้นจากความเป็นลูกน้องคนอื่น เป็นต้น