ประมาณ (ปมาณิก) 4 ประเภท

ประมาณ (ปมาณิก) 4 ประเภท

ประมาณ หรือ ปมาณิก หมายถึง บุคคลที่ถือประมาณต่าง ๆ กัน คนในโลกผู้ถือเอาคุณสมบัติต่าง ๆ กัน เป็นเครื่องวัดในการที่จะเกิดความเชื่อความเลื่อมใส มี 4 ประเภท คือ

1. รูปประมาณ

รูปประมาณ หรือ รูปัปปมาณิกา คือ ผู้ถือประมาณในรูป หมายถึง บุคคลที่มองเห็นรูปร่างสวยงาม ทรวดทรงดี อวัยวะสมส่วน ท่าทางสง่า สมบูรณ์พร้อม จึงชอบใจเลื่อมใสน้อมใจที่จะเชื่อถือ

2. โฆษประมาณ

โฆษประมาณ หรือ โฆสัปปมาณิกา คือ ผู้ถือประมาณในเสียง หมายถึง บุคคลที่ได้ยินได้ฟังเสียงสรรเสริญเกียรติคุณหรือเสียงพูดจาที่ไพเราะ จึงชอบใจเลื่อมใสน้อมใจที่จะเชื่อถือ

3. ลูขประมาณ

ลูขประมาณ หรือ ลูขัปปมาณิกา คือ ผู้ถือประมาณในความคร่ำหรือเศร้าหมอง หมายถึง บุคคลที่มองเห็นสิ่งของเครื่องใช้ความเป็นอยู่ที่เศร้าหมอง เช่น จีวรคร่ำ ๆ เป็นต้น หรือมองเห็นการกระทำคร่ำเครียดเอาจริงเอาจัง ประพฤติเคร่งครัดเข้มงวดขูดเกลาตน จึงชอบใจเลื่อมใสน้อมใจที่จะเชื่อถือ

4. ธรรมประมาณ

ธรรมประมาณ หรือ ธัมมัปปมาณิกา คือ ผู้ถือประมาณในธรรม หมายถึง บุคคลที่พิจารณาด้วยปัญญาเห็นสารธรรมหรือการปฏิบัติดีปฏิบัติชอบ คือ ศีล สมาธิ ปัญญา จึงชอบใจเลื่อมใสน้อมใจที่จะเชื่อถือ