
ธมฺโม หเว รกฺขติ ธมฺมจารึ.
[คำอ่าน : ทำ-โม, หะ-เว, รัก-ขะ-ติ, ทำ-มะ-จา-ริง]
“ธรรมแล ย่อมรักษาผู้ประพฤติธรรม”
(ขุ.ชา.ทสก. ๒๗/๒๙๐, ขุ.เถร. ๒๖/๓๑๔)
ธรรม แปลว่า สภาพที่รักษาผู้ปฏิบัติตามไม่ให้ตกไปในที่ชั่ว เบื้องต้นคือรักษาจิตใจของผู้ปฏิบัติตามธรรม ไม่ให้ตกต่ำ ไม่ให้หลงมัวเมาในสิ่งลวงหรือกิเลสตัณหา ไม่ให้หลงผิดกระทำผิดศีลผิดธรรม อันนี้คือการรักษาในโลกนี้
เมื่อผู้ประพฤติธรรมล่วงลับดับขันธ์ไปแล้ว ธรรมย่อมจะตามคุ้มครองเขาไม่ให้ตกไปสู่อบายภูมิ ไม่ไปสู่ทุคติ แต่ธรรมจะนำพาเขาไปสู่สุคติ คือภพภูมิที่ดี นี่คือการคุ้มครองรักษาในภพถัด ๆ ไป
ดังนั้น บุคคลผู้ประพฤติธรรมอย่างเคร่งคัด ย่อมจะได้รับการคุ้มครองรักษาจากธรรมที่เขาประพฤติเอง เป็นการรักษากันทั้งสองฝ่าย คือบุคคลประพฤติตามธรรม เป็นการรักษาธรรม และธรรมที่เขาประพฤตินั้นแหละ จะรักษาเขาไม่ให้ตกต่ำ
เมื่อรู้ดังนี้แล้ว เราท่านทั้งหลาย พึงรักษาธรรมให้ดี ด้วยการน้อมนำเอาหลักธรรมคำสอนขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า มาปฏิบัติให้ถูกต้องตามธรรม เป็นการทรงไว้ซึ่งพระสัทธรรมอย่างหนึ่ง เป็นการรักษาสภาพจิตใจของตนเองไม่ให้ตกต่ำอีกอย่างหนึ่ง
สารบัญ พุทธศาสนสุภาษิต
- อัตตวรรค หมวดตน
- อัปปมาทวรรค หมวดความไม่ประมาท
- กัมมวรรค หมวดกรรม
- กิเลสวรรค หมวดกิเลส
- โกธวรรค หมวดความโกรธ
- ขันติวรรค หมวดความอดทน
- จิตตวรรค หมวดจิต
- ชยวรรค หมวดความชนะ
- ทานวรรค หมวดทาน
- ทุกขวรรค หมวดทุกข์
- ธัมมวรรค หมวดธรรม
- ปกิณกวรรค หมวดเบ็ดเตล็ด
- ปัญญาวรรค หมวดปัญญา
- ปมาทวรรค หมวดความประมาท
- ปาปวรรค หมวดบาป
- ปุคคลวรรค หมวดบุคคล
- ปุญญวรรค หมวดบุญ
- มัจจุวรรค หมวดความตาย
- มิตตวรรค หมวดมิตร
- ยาจนาวรรค หมวดการขอ
- ราชวรรค หมวดพระราชา
- วาจาวรรค หมวดวาจา
- วิริยวรรค หมวดความเพียร
- เวรวรรค หมวดเวร
- สัจจวรรค หมวดความสัตย์
- สติวรรค หมวดสติ
- สัทธาวรรค หมวดศรัทธา
- สันตุฏฐิวรรค หมวดสันโดษ
- สมณวรรค หมวดสมณะ
- สามัคคีวรรค หมวดสามัคคี
- สีลวรรค หมวดศีล
- สุขวรรค หมวดความสุข
- เสวนาวรรค หมวดการคบหา