อชฺเชว กิจฺจมาตปฺปํ.
[คำอ่าน : อัด-เช-วะ, กิด-จะ-มา-ตับ-ปัง]
“ควรรีบทำความเพียรในวันนี้”
(ม.อุป. 14/348, ขุ.ชา.มหา. 28/165)
วิริยะ หรือ ความเพียร เป็นหลักธรรมข้อหนึ่งในสี่ข้อของอิทธิบาทธรรม คือหลักธรรมที่ทำให้บุคคลทำการงานประสบผลสำเร็จได้ทั้งทางโลกและทางธรรม
คนที่มีความเพียร หรือที่เราเรียกกันเป็นภาษาแบบชาวบ้านว่า คนขยัน จะเป็นคนที่ไม่ย่อท้อต่อการงาน งานหนักก็เอา งานเบาก็สู้ ไม่เบื่อไม่บ่น อดทนทำงานทำหน้าที่
คนประเภทนี้จะไม่ชอบผัดวันประกันพรุ่ง ทำการงานที่จำต้องทำให้สำเร็จเป็นชิ้นเป็นอันเป็นวัน ๆ ไป ไม่ดองงานให้ทับถมกันเป็นดินพอกหางหมู
เมื่อเป็นเช่นนี้ การงานต่าง ๆ ของเขาย่อมสำเร็จได้ตามลำดับ อีกทั้งเขายังจะมีโอกาสที่ทำงานได้สำเร็จมากกว่าคนอื่น ๆ อีกด้วย ดังนั้น ไม่ว่าจะทำการงานใด ๆ ก็แล้วแต่ ควรเร่งทำความเพียร ทำการงานนั้น ๆ ให้สำเร็จ แล้วจะได้รับประโยชน์เป็นอย่างมาก
