อิจฺฉา นรํ ปริกสฺสติ “ความอยาก ย่อมเสือกไส ซึ่งนรชน”

อิจฺฉา นรํ ปริกสฺสติ.

[คำอ่าน : อิด-ฉา, นะ-รัง, ปะ-ริ-กัด-สะ-ติ]

“ความอยาก ย่อมเสือกไส ซึ่งนรชน”

(สํ.ส. ๑๕/๖๑)

ความอยาก หมายถึง ความอยากได้ในทางที่มิชอบ คืออยากได้ในทางผิดทำนองคลองธรรม และแสวงหาในทางที่ผิดศีลผิดธรรม ผิดกฏหมายบ้านเมือง อันเป็นเหตุให้เกิดความเดือดร้อน ทั้งแก่ตนเองและผู้อื่น

ความอยากนี้ ถ้าเราไม่รู้เท่าทันมัน เราก็จะเป็นเหมือนหุ่นที่ถูกความอยากเชิดให้ทำสิ่งต่าง ๆ ตามที่มันต้องการ ทำให้เราทำผิดทำนองคลองธรรมตามอำนาจของมัน คนทั้งหลายที่ทำความผิด ไม่ว่าจะเป็นความผิดต่อศีลธรรม หรือความผิดต่อกฎหมายบ้านเมือง ก็มีเหตุมาจากความอยากนี่เอง

และเมื่อผิดพลาดขึ้นมา ผู้ที่จะได้รับผลไม่ใช่ความอยาก แต่เป็นตัวเราผู้ที่ทำตามอำนาจของความอยากนั่นเอง เราทำความผิดเพราะอำนาจของความอยาก เราก็ต้องรับโทษของความผิดที่กระทำนั้น หนักบ้างเบาบ้าง ตามระดับความผิดที่กระทำลงไป

ดังนั้น เราต้องรู้เท่าทันความอยาก ถ้าอยากในทางที่ไม่ถูกไม่ควร ก็ต้องยับยั้งชั่งใจ ไม่ทำตามอำนาจของมัน เมื่อเรายับยั้งชั่งใจเสียได้ ก็ไม่ต้องตกอยู่ในอำนาจของความอยาก และไม่ต้องรับผลเสียที่จะเกิดขึ้น