อเปโต ทมสจฺเจน น โส กาสาวมรหติ

อเปโต ทมสจฺเจน น โส กาสาวมรหติ.

[คำอ่าน : อะ-เป-โต, ทะ-มะ-สัด-เจ-นะ, นะ, โส, กา-สา-วะ-มะ-ระ-หะ-ติ]

“ผู้ปราศจากทมะและสัจจะ ไม่ควรครองผ้ากาสาวะ”

(ขุ.ธ. 25/16, ขุ.ชา.ทุก. 27/83, ขุ.เถร. 26/400)

ทมะ แปลว่า การข่ม หมายถึงการข่มใจ ไม่ให้หลงเพลิดเพลินไปกับอารมณ์ต่าง ๆ ที่มากระทบ เช่น อารมณ์โลภ อารมณ์โกรธ อารมณ์หลง

สัจจะ แปลว่า ความเป็นคนจริง หมายถึงความเป็นคนจริงต่อการกระทำและคำพูด เป็นคนจริงใจทั้งต่อตนเองและผู้อื่น ไม่เหลาะแหละหลอกลวง

ผ้ากาสาวะ แปลว่า ผ้าที่ย้อมด้วยน้ำฝาด หมายถึง ผ้าจีวรที่พระภิกษุสามเณรใช้นุ่งห่มนี่เอง ผู้ที่จะครองผ้ากาสาวะได้ ต้องเป็นผู้ที่บรรพชาอุปสมบทอย่างถูกต้อง ดังนั้น ผู้ครองผ้ากาสาวะ ก็หมายถึงพระภิกษุสามเณรนี่เอง

ท่านว่า ผู้ที่ปราศจากทมะและสัจจะ ไม่ควรครองผ้ากาสาวะ ก็หมายความว่า ผู้ที่ขาดความข่มใจจากกิเลสตัณหา และขาดความสัตย์คือเป็นคนไม่ซื่อสัตย์ ไม่ควรที่จะบวชเป็นพระภิกษุสามเณร หรือไม่ควรที่จะอยู่ในภาวะของพระภิกษุสามเณรนั่นเอง