อนยํ นยติ ทุมฺเมโธ “คนมีปัญญาทราม ย่อมแนะนำทางที่ไม่ควรแนะนำ”

อนยํ นยติ ทุมฺเมโธ.

[คำอ่าน : อะ-นะ-ยัง, นะ-ยะ-ติ, ทุม-เม-โท]

“คนมีปัญญาทราม ย่อมแนะนำทางที่ไม่ควรแนะนำ”

(ขุ.ชา.เตรส. ๒๗/๓๕๕)

คนมีปัญญาทรามก็คือคนพาลนั่นเอง คนพาลนั้นย่อมทำความชั่วจนชินติดเป็นนิสัย ไม่มีคุณงามความดีอยู่ในตัว ยินดีแต่ในการทำกรรมชั่วช้าลามกเท่านั้น

คนมีปัญญาทรามนั้น เมื่อจะแนะนำคนอื่น ย่อมแนะนำแต่ในทางที่ชั่วที่ตนเองทำเป็นประจำจนติดเป็นนิสัยเท่านั้น เพราะเขาเห็นว่าดี และยินดีในการทำความชั่ว ซึ่งเป็นสิ่งที่ไม่ควรทำ ไม่ควรแนะนำใครเลย

เมื่อเราทำตามคำแนะนำของคนมีปัญญาทรามดังกล่าว ย่อมได้ชื่อว่าเป็นคนมีปัญญาทรามเช่นเดียวกัน และจะได้รับผลอันชั่วช้าลามกอันเกิดจากการกระทำที่ขาดปัญญานั้น

ดังนั้น หากจะคบเพื่อน พึงเลือกคบเฉพาะคนที่เป็นบัณฑิตมีปัญญาดีเท่านั้น เพราะคนที่เป็นบัณฑิต ย่อมแนะนำเราแต่ในทางที่เป็นคุณงามความดี เป็นประโยชน์เท่านั้น เมื่อเราทำตามคำแนะนำของบัณฑิต ย่อมจะได้รับผลดีอันเกิดจากการกระทำเหล่านั้นซึ่งเป็นกรรมดีอย่างแน่นอน