
อนฺนโท พลโท โหติ…วตฺถโท โหติ วณฺณโท
ยานโท สุขโท โหติ…….ทีปโท โหติ จกฺขุโท.
[คำอ่าน]
อัน-นะ-โท, พะ-ละ-โท, โห-ติ….วัด-ถะ-โท, โห-ติ, วัน-นะ-โท
ยา-นะ-โท, สุ-ขะ-โท, โห-ติ……….ที-ปะ-โท, โห-ติ, จัก-ขุ-โท
[คำแปล]
“ผู้ให้ข้าว ชื่อว่าให้กำลัง ผู้ให้ผ้า ชื่อว่าให้ผิวพรรณ ผู้ให้ยานพาหนะ ชื่อว่าให้ความสุข ผู้ให้ประทีปโคมไฟ ชื่อว่าให้จักษุ.”
(พุทฺธ) สํ.ส. 15/44.
คำว่า ข้าว หมายเอาอาหารทุกอย่างที่คนทั้งหลายใช้บริโภคเลี้ยงชีวิต คนและสัตว์ทั้งหลายบนโลกใบนี้สามารถมีชีวิตอยู่ได้ด้วยการบริโภคอาหาร หากขาดอาหารเสียแล้ว ย่อมไม่มีพละกำลังในการประกอบกิจต่าง ๆ และไม่สามารถดำรงชีวิตอยู่ได้ อาหารจึงเปรียบเสมือนกำลังของคนและสัตว์ทั้งปวง ดังนั้น คนที่ให้ข้าวหรือให้อาหาร จึงได้ชื่อว่าเป็นผู้ให้กำลัง
เสื้อผ้าอาภรณ์ เป็นสิ่งที่ใช้นุ่งห่มเพื่อป้องกันเหลือบยุงลมแดด ป้องกันความหนาวความร้อน ปกปิดอวัยวะที่ก่อให้เกิดความละอาย นอกจากนี้ เสื้อผ้าอาภรณ์ยังใช้ประดับตกแต่งให้เกิดความสวยงามอีกด้วย การได้ใส่เสื้อผ้าอาภรณ์ที่ดูดีสวยงาม ย่อมทำให้บุคคลดูดีขึ้นมาได้ เสื้อผ้าอาภรณ์จึงเปรียบเสมือนผิวพรรณเพราะเป็นเครื่องประดับตกแต่งผิวพรรณ บุคคลผู้ให้เสื้อผ้าอาภรณ์ จึงได้ชื่อว่าให้ผิวพรรณ
ยานพาหนะเป็นสิ่งอำนวยความสะดวกในการเดินทางไปยังสถานที่ต่าง ๆ การเดินทางไปยังสถานที่ต่าง ๆ ที่ต้องการได้อย่างรวดเร็วทำให้เกิดความสุขและสะดวกสบาย ดังนั้น ยานพาหนะจึงเปรียบเสมือนความสุขอย่างหนึ่งของบุคคล ผู้ที่ให้ยานพาหนะจึงได้ชื่อว่าให้ความสุข
ดวงตาทำให้บุคคลมองเห็น แต่ถ้าขาดแสงสว่างเสียแล้ว แม้มีดวงตาก็ไม่สามารถมองเห็นได้ ดังนั้น แสงสว่างจึงเป็นสิ่งจำเป็นมากในการประกอบกิจต่าง ๆ เพราะแสงสว่างทำให้บุคคลสามารถมองเห็นได้ เมื่อมองเห็นได้ชัดเจนก็สามารถประกอบกิจต่าง ๆ ให้ลุล่วงไปได้ด้วยดี ประทีปโคมไฟเป็นสิ่งอำนวยความสะดวกให้สามารถมองเห็นได้ในที่มืด ดังนั้น ประทีปโคมไฟจึงเปรียบเสมือนดวงตาอีกดวงของคน บุคคลผู้ให้ประทีปโคมไฟจึงได้ชื่อว่า ผู้ให้ดวงตา.
สารบัญ พุทธศาสนสุภาษิต
- อัตตวรรค หมวดตน
- อัปปมาทวรรค หมวดความไม่ประมาท
- กัมมวรรค หมวดกรรม
- กิเลสวรรค หมวดกิเลส
- โกธวรรค หมวดความโกรธ
- ขันติวรรค หมวดความอดทน
- จิตตวรรค หมวดจิต
- ชยวรรค หมวดความชนะ
- ทานวรรค หมวดทาน
- ทุกขวรรค หมวดทุกข์
- ธัมมวรรค หมวดธรรม
- ปกิณกวรรค หมวดเบ็ดเตล็ด
- ปัญญาวรรค หมวดปัญญา
- ปมาทวรรค หมวดความประมาท
- ปาปวรรค หมวดบาป
- ปุคคลวรรค หมวดบุคคล
- ปุญญวรรค หมวดบุญ
- มัจจุวรรค หมวดความตาย
- มิตตวรรค หมวดมิตร
- ยาจนาวรรค หมวดการขอ
- ราชวรรค หมวดพระราชา
- วาจาวรรค หมวดวาจา
- วิริยวรรค หมวดความเพียร
- เวรวรรค หมวดเวร
- สัจจวรรค หมวดความสัตย์
- สติวรรค หมวดสติ
- สัทธาวรรค หมวดศรัทธา
- สันตุฏฐิวรรค หมวดสันโดษ
- สมณวรรค หมวดสมณะ
- สามัคคีวรรค หมวดสามัคคี
- สีลวรรค หมวดศีล
- สุขวรรค หมวดความสุข
- เสวนาวรรค หมวดการคบหา