
กุศลกรรมบถ 10 ประการ
กุศลกรรมบถ แปลว่า ทางแห่งกุศลกรรม ทางแห่งความดี หรือกรรมดีอันจะเป็นทางนำไปสู่สุคติ มี 10 ประการ แบ่งออกเป็นฝ่ายกายกรรม 3 ประการ ฝ่ายวจีกรรม 4 ประการ และฝ่ายมโนกรรม 3 ประการ ดังนี้
กายกรรม 3
กุศลกรรมบถที่เป็นไปทางกายหรือกายกรรม หมายเอากายสุจริต 3 ประการ คือ
- ปาณาติปาตา เวรมณี เว้นจากการฆ่าสัตว์ตัดชีวิต
- อทินนาทานา เวรมณี เว้นจากการถือเอาของที่เจ้าของเขาไม่ได้ให้
- กาเมสุ มิจฉาจารา เวรมณี เว้นจากการประพฤติผิดในกาม
วจีกรรม 4
กุศลกรรมบถที่เป็นไปทางวาจาหรือวจีกรรม หมายเอาวจีสุจริต 4 ประการ คือ
- มุสาวาทา เวรมณี เว้นจากการพูดเท็จ
- ปิสุณาย วาจาย เวรมณี เว้นจากการพูดส่อเสียด
- ผรุสาย วาจาย เวรมณี เว้นจากการพูดคำหยาบ
- สัมผัปปลาปา เวรมณี เว้นจากการพูดเพ้อเจ้อ
มโนกรรม 3
กุศลกรรมบถที่เป็นไปทางใจหรือมโนกรรม หมายเอามโนสุจริต 3 ประการ คือ
- อนภิชฌา การไม่เพ่งเล็งอยากได้ของของคนอื่น
- อพยาบาท การไม่คิดปองร้ายคนอื่น
- สัมมาทิฏฐิ มีความเห็นถูกต้องตามธรรม
กุศลกรรมบถ ทั้ง 10 ประการนี้ ก็ได้แก่ สุจริต 3 นั่นเอง เป็นสิ่งที่พึงประพฤติ เพราะเป็นความดี เป็นสิ่งที่จะสร้างความสุขความเจริญและความสงบร่มเย็นให้แก่ตนเองด้วย แก่คนอื่นด้วย
- ธรรมมีอุปการะมาก 2 ประการ
- ธรรมอันทำให้งาม 2 ประการ
- อริยบุคคล 2 ประเภท
- กาม 2 อย่าง
- เทศนา 2 ประการ (หมวดที่ 1)
- เทศนา 2 ประการ (หมวดที่ 2)
- ธรรม 2 ประการ (หมวดที่ 1)
- ธรรม 2 ประการ (หมวดที่ 2)
- ธรรม 2 ประการ (หมวดที่ 3)
- ธรรม 2 ประการ (หมวดที่ 4)
- สมาธิ 2 ประการ
- สุข 2 ประการ (หมวดที่ 1)
- สุข 2 ประการ (หมวดที่ 2)
- ทุกข์ 2 ประการ (หมวดที่ 1)
- ทุกข์ 2 ประการ (หมวดที่ 2)
- ทาน 2 ประการ (หมวดที่ 1)
- ทาน 2 ประการ (หมวดที่ 2)
- ปธาน 2 ประการ
- ภาวนา 2 ประการ
- เวปุลละ 2 ประการ
- สัจจะ 2 ประการ
- พระอรหันต์ 2 ประเภท
- อุปัญญาตธรรม 2 ประการ
- ธรรมคุ้มครองโลก 2 ประการ
- บุคคลหาได้ยาก 2 ประเภท
- กรรมฐาน 2 ประเภท
- ทิฏฐิ 2 ประการ
- นิพพาน 2 ประการ
- บูชา 2 ประการ
- ปฏิสันถาร 2 ประการ
- ปริเยสนา 2 ประการ
- ปาพจน์ 2 ประการ
- รูป 2 ประการ
- วิมุตติ 2 ประการ
- สังขาร 2 ประการ
- สุทธิ 2 ประการ
- กรรม 2 ประการ
- อันตา 2 ประการ
- ธุระ 2 ประการ
- บัญญัติ 2 ประการ
- ปัจจัยให้เกิดสัมมาทิฏฐิ 2 ประการ
- ฤทธิ์ 2 ประการ
- สังคหะ 2 ประการ
- ศาสนา 2 ประการ
- อัตถะ 2 ประการ
- เวทนา 2 ประการ