กรรมกิเลส 4 ประการ

กรรมกิเลส แปลว่า กรรมเครื่องเศร้าหมอง หมายถึง การกระทำที่นำมาซึ่งทุกข์ เพราะเป็นกรรมที่เบียดเบียนตนเองและผู้อื่นให้ได้รับความเดือดร้อน ผู้กระทำย่อมถูกสังคมติเตียนรังเกียจ มี 4 ประการ คือ

1. ปาณาติบาต

ปาณาติบาต แปลว่า การทำสัตว์มีชีวิตให้ตกล่วงไป คือการฆ่าสัตว์ตัดชีวิตนั่นเอง ซึ่งคำว่า สัตว์มีชีวิต นั้น หมายรวมทั้งมนุษย์ อมนุษย์ และสัตว์เดรัจฉาน ที่มีชีวิต มีลมหายใจ

ปาณาติบาต จัดว่าเป็นกรรมกิเลส เพราะทำให้จิตใจของผู้ประพฤติมีสภาพโหดร้ายขาดเมตตาธรรม เป็นกรรมที่ให้ผลเป็นความชั่วทั้งในโลกนี้และโลกหน้า

2. อทินนาทาน

อทินนาทาน แปลว่า การถือเอาสิ่งของที่เจ้าของเขาไม่ได้ให้ คือเอาของคนอื่นโดยไม่ได้รับอนุญาตนั่นเอง เช่น การขโมย ฉก ชิง วิ่งราว ฉ้อโกง เป็นต้น ล้วนจัดเป็นอทินนาทานทั้งสิ้น

อทินนาทาน จัดว่าเป็นกรรมกิเลส เพราะเป็นมิจฉาชีพ เป็นการเลี้ยงชีพในทางที่ผิดศีลธรรม เป็นการละเมิดสิทธิ์ในทรัพย์สินของผู้อื่น มีผลเป็นความชั่วทั้งในโลกนี้และโลกหน้า

3. กาเมสุมิจฉาจาร

กาเมสุมิจฉาจาร แปลว่า การประพฤติผิดในกาม ได้แก่ การประพฤติเสียหายในทางเพศ เช่น เป็นชู้กับบุคคลที่ไม่ใช่สามีหรือภรรยาของตนเอง การข่มขืนกระทำชำเราผู้อื่น เป็นต้น

กาเมสุมิจฉาจาร จัดว่า เป็นกรรมกิเลส เพราะเป็นการกระทำที่ทำให้ผู้ประพฤติมีกิริยาดุจสัตว์ดิรัจฉาน สร้างความไม่สงบสุขให้เกิดขึ้นในครอบครัวและสังคม เป็นกรรมมีผลชั่วทั้งในโลกนี้และโลกหน้า

4. มุสาวาท

มุสาวาท แปลว่า การพูดเท็จ หมายถึง การพูด การเขียน หรือการแสดงกิริยาอย่างใดอย่างหนึ่ง ที่ทำให้คนอื่นเข้าใจคลาดเคลื่อนจากความเป็นจริง มี 7 ลักษณะ คือ ปด ทนสาบาน ทำเล่ห์กระเท่ห์ มารยา ทำเลศ เสริมความ และ อำความ

มุสาวาท จัดเป็นกรรมกิเลส เพราะทำให้ผู้ประพฤติเป็นคนขาดสัจจะ ขาดความซื่อสัตย์ ทำให้กลายเป็นบุคคลที่ไม่น่าเชื่อถือ เป็นกรรมมีผลชั่วทั้งในโลกนี้และโลกหน้า