นิสสัย 4 ประการ
นิสสัย คือ เครื่องอาศัยของบรรพชิต หมายถึง สิ่งจำเป็นพื้นฐานสำหรับการดำรงชีวิตของภิกษุ บนพื้นฐานของปัจจัย 4 แต่จำกัดแคบเข้ามา เพราะภิกษุไม่ควรดำรงชีวิตเยี่ยงคฤหัสถ์
อ่านต่อนิสสัย 4 ประการ
หัวข้อธรรม
หลักธรรมคำสอนในพระพุทธศาสนา ที่พุทธศาสนิกชนควรรู้และทำความเข้าใจให้ถ่องแท้ เพื่อการนำไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันให้เกิดประโยชน์สูงสุด
ปัจจัย 4 ประการ
ปัจจัย หมายถึง สิ่งค้ำจุนชีวิต สิ่งจำเป็นเบื้องต้นของชีวิต สิ่งที่ต้องอาศัยเลี้ยงอัตภาพ เป็นสิ่งจำเป็นขั้นพื้นฐานที่จำเป็นต้องมีสำหรับการดำรงชีวิตของมนุษย์ทั้งหลาย จำแนกเป็น 4 ประการ
อ่านต่อปัจจัย 4 ประการ
ประมาณ (ปมาณิก) 4 ประเภท
ประมาณ หรือ ปมาณิก หมายถึง บุคคลที่ถือประมาณต่าง ๆ กัน คนในโลกผู้ถือเอาคุณสมบัติต่าง ๆ กัน เป็นเครื่องวัดในการที่จะเกิดความเชื่อความเลื่อมใส มี 4 ประเภท
อ่านต่อประมาณ (ปมาณิก) 4 ประเภท
ปรมัตถธรรม 4 ประการ
ปรมัตถธรรม คือ สภาวะที่มีอยู่โดยปรมัตถ์ สิ่งที่เป็นจริงโดยความหมายสูงสุด สภาพธรรมตามความเป็นจริง เป็นสภาพธรรมที่เป็นไปตามเหตุปัจจัย มี 4 ประการ
อ่านต่อปรมัตถธรรม 4 ประการ
ธาตุกัมมัฏฐาน 6 ประการ
ธาตุกัมมัฏฐาน 6 ประการ
1. ปฐวีธาตุ ธาตุที่มีลักษณะแข้นแข็ง
2. อาโปธาตุ ธาตุที่มีลักษณะเอิบอาบ
3. เตโชธาตุ ธาตุที่มีลักษณะร้อน
4. วาโยธาตุ ธาตุที่มีลักษณะพัดไปมา
5. อากาสธาตุ ธาตุที่มีลักษณะเป็นช่องว่าง
6. วิญญาณธาตุ ธาตุที่มีลักษณะเป็นเครื่องรู้แจ้งอารมณ์
อ่านต่อธาตุกัมมัฏฐาน 6 ประการ
ธาตุ 4 ประการ
ธาตุ คือ สิ่งที่ทรงสภาวะของตนอยู่เอง คือมีอยู่โดยธรรมดา เป็นไปตามเหตุปัจจัย ไม่มีผู้สร้าง ไม่มีอัตตา มิใช่สัตว์ มิใช่ชีวะ มี 4 ประการ
อ่านต่อธาตุ 4 ประการ
ถูปารหบุคคล 4 ประเภท
ถูปารหบุคคล แปลว่า บุคคลผู้ควรแก่สถูป หมายถึง ผู้มีคุณความดีพิเศษที่ควรแก่การสร้างสถูปไว้เคารพบูชา ท่านจำแนกไว้ 4 ประเภท
อ่านต่อถูปารหบุคคล 4 ประเภท
เจดีย์ 4 ประการ
เจดีย์ คือ สิ่งที่เคารพบูชา สิ่งที่เตือนใจให้ระลึกถึง หรือสิ่งที่ก่อขึ้นเป็นที่เคารพ ในที่นี้หมายถึง สถานที่หรือสิ่งที่เคารพบูชาอันเนื่องด้วยพระพุทธเจ้า หรือเกี่ยวเนื่องกับพุทธศาสนา เรียกเต็ม ๆ ว่า สัมมาสัมพุทธเจดีย์ หรือ พุทธเจดีย์
อ่านต่อเจดีย์ 4 ประการ
เวสารัชชญาณ 4 ประการ
เวสารัชชะ หรือ เวสารัชชญาณ หมายถึง ความไม่ครั่นคร้าม ความแกล้วกล้าอาจหาญ ได้แก่ พระญาณอันเป็นเหตุให้ทรงแกล้วกล้าอาจหาญไม่ครั่นคร้าม ของพระพุทธเจ้า พระองค์ไม่ทรงกลัวว่าใครจะมาทักท้วงพระองค์ใน 4 เรื่อง
อ่านต่อเวสารัชชญาณ 4 ประการ
วิบัติ 4 ประการ (หมวดที่ 2)
วิบัติ แปลว่า ข้อเสีย จุดอ่อน ความบกพร่องแห่งองค์ประกอบต่างๆ ซึ่งไม่อำนวยแก่การให้ผลของกรรมดี แต่เปิดช่องให้กรรมชั่วแสดงผล ส่วนประกอบบกพร่อง เปิดช่องให้กรรมชั่ว
อ่านต่อวิบัติ 4 ประการ (หมวดที่ 2)
วิบัติ 4 ประการ (หมวดที่ 1)
วิบัติ แปลว่า ความผิดพลาด ความบกพร่อง ความเสียหาย หมายถึง ความเสียหายที่จะเกิดขึ้นแก่ภิกษุ ทำให้เกิดความเสื่อมเสีย
อ่านต่อวิบัติ 4 ประการ (หมวดที่ 1)
วรรณะ 4 ประการ
วรรณะ ในที่นี้มีความหมายว่า ชนชั้น หมายถึงชนชั้นในสังคมอินเดียสมัยพุทธกาล ที่กำหนดโดยชาติกำเนิดตามหลักของศาสนาพราหมณ์
อ่านต่อวรรณะ 4 ประการ
โยนิ 4 ประการ
โยนิ แปลว่า กำเนิด หมายถึง แบบหรือชนิดของการเกิด การถือกำเนิดของสรรพสัตว์ ซึ่งมีลักษณะแตกต่างกัน จำแนกเป็น 4 ลักษณะ
อ่านต่อโยนิ 4 ประการ
ผล 4 ประการ
ผล ในที่นี้ หมายถึง ผลที่เกิดสืบเนื่องจากการละกิเลสได้ด้วยมรรค ธรรมารมณ์อันพระอริยะพึงเสวย ที่เป็นผลเกิดเองในเมื่อกิเลสสิ้นไปด้วยอำนาจมรรคนั้นๆ บางที่เรียกว่า สามัญญผล คือผลแห่งการบำเพ็ญสมณธรรม
อ่านต่อผล 4 ประการ
มรรค 4 ประการ
มรรค แปลว่า หนทาง ในที่นี้หมายถึง ทางเข้าถึงความเป็นอริยบุคคล ได้แก่ ญาณที่ทำให้ละสังโยชน์ได้ขาด แบ่งเป็น 4 ระดับ ตามความสามารถละสังโยชน์ได้มากน้อยกว่ากัน
อ่านต่อมรรค 4 ประการ
ภูมิ 4 ประการ
ภูมิ คือ ชั้นแห่งจิต ระดับจิตใจ ระดับชีวิต หมายถึง ชั้นหรือพื้นเพของจิตและเจตสิกที่ประณีตขึ้นไปตามลำดับ แบ่งเป็น 4 ชั้น
อ่านต่อภูมิ 4 ประการ
ปฏิสัมภิทา 4 ประการ
ปฏิสัมภิทา คือ ปัญญาอันแตกฉาน ความรู้อันแตกฉาน เป็นคุณสมบัติพิเศษของพระอรหันต์ประเภท ปฏิสัมภิทัปปัตโต คือ พระอรหันต์ผู้ได้ปฏิสัมภิทา 4 ประการ
อ่านต่อปฏิสัมภิทา 4 ประการ
ปฏิปทา 4 ประการ
ปฏิปทา หมายถึง แนวปฏิบัติ ทางดำเนิน การปฏิบัติที่เป็นทางดำเนินให้ถึงจุดหมายคือความหลุดพ้นหรือความสิ้นอาสวะ จำแนกตามความยากลำบากของการปฏิบัติและความช้าเร็วของการบรรลุเป้าหมาย
อ่านต่อปฏิปทา 4 ประการ