จตุกกะ หมวดสี่

โภควิภาค 4 (หลักการแบ่งทรัพย์เป็น 4 ส่วน)

โภควิภาค 4 (หลักการแบ่งทรัพย์เป็น 4 ส่วน)

โภควิภาค คือหลักการแบ่งทรัพย์สินหรือการจัดสรรทรัพย์สินออกเป็นส่วน ๆ เพื่อแบ่งใช้และแบ่งเก็บ เป็นหลักการบริหารทรัพย์สินให้พอมีใช้ในปัจจุบันและมีเก็บไว้ใช้ในอนาคตเมื่อจำเป็น
อ่านต่อโภควิภาค 4 (หลักการแบ่งทรัพย์เป็น 4 ส่วน)
พละ 4 ประการ

พละ 4 ประการ

พละ หมายถึง ธรรมอันเป็นกำลัง ธรรมอันเป็นพลังทำให้ดำเนินชีวิตด้วยความมั่นใจ ไม่หวั่นต่อภัยทุกอย่าง ท่านจำแนกไว้ 4 ประการ
อ่านต่อพละ 4 ประการ
พร 4 ประการ

พร 4 ประการ

พร หมายถึง สิ่งน่าปรารถนาที่บุคคลหนึ่งอำนวยให้หรือแสดงความประสงค์ด้วยความปรารถนาดีให้เกิดมีขึ้นแก่บุคคลอื่น หรือสิ่งประเสริฐ สิ่งดีเยี่ยม
อ่านต่อพร 4 ประการ
ปัญญาวุฒิธรรม 4 ประการ

ปัญญาวุฒิธรรม 4 ประการ

ปัญญาวุฒิธรรม คือ หลักธรรมที่ก่อให้เกิดความเจริญแห่งปัญญา หลักธรรมที่สนับสนุนปัญญา หลักธรรมที่เป็นเหตุพอกพูนปัญญา มี 4 ประการ
อ่านต่อปัญญาวุฒิธรรม 4 ประการ

นิสสัย 4 ประการ

นิสสัย คือ เครื่องอาศัยของบรรพชิต หมายถึง สิ่งจำเป็นพื้นฐานสำหรับการดำรงชีวิตของภิกษุ บนพื้นฐานของปัจจัย 4 แต่จำกัดแคบเข้ามา เพราะภิกษุไม่ควรดำรงชีวิตเยี่ยงคฤหัสถ์
อ่านต่อนิสสัย 4 ประการ
ปัจจัย 4 ประการ

ปัจจัย 4 ประการ

ปัจจัย หมายถึง สิ่งค้ำจุนชีวิต สิ่งจำเป็นเบื้องต้นของชีวิต สิ่งที่ต้องอาศัยเลี้ยงอัตภาพ เป็นสิ่งจำเป็นขั้นพื้นฐานที่จำเป็นต้องมีสำหรับการดำรงชีวิตของมนุษย์ทั้งหลาย จำแนกเป็น 4 ประการ
อ่านต่อปัจจัย 4 ประการ
ประมาณ (ปมาณิก) 4 ประเภท

ประมาณ (ปมาณิก) 4 ประเภท

ประมาณ หรือ ปมาณิก หมายถึง บุคคลที่ถือประมาณต่าง ๆ กัน คนในโลกผู้ถือเอาคุณสมบัติต่าง ๆ กัน เป็นเครื่องวัดในการที่จะเกิดความเชื่อความเลื่อมใส มี 4 ประเภท
อ่านต่อประมาณ (ปมาณิก) 4 ประเภท
ปรมัตถธรรม 4 ประการ

ปรมัตถธรรม 4 ประการ

ปรมัตถธรรม คือ สภาวะที่มีอยู่โดยปรมัตถ์ สิ่งที่เป็นจริงโดยความหมายสูงสุด สภาพธรรมตามความเป็นจริง เป็นสภาพธรรมที่เป็นไปตามเหตุปัจจัย มี 4 ประการ
อ่านต่อปรมัตถธรรม 4 ประการ
ธาตุ 4 ประการ

ธาตุ 4 ประการ

ธาตุ คือ สิ่งที่ทรงสภาวะของตนอยู่เอง คือมีอยู่โดยธรรมดา เป็นไปตามเหตุปัจจัย ไม่มีผู้สร้าง ไม่มีอัตตา มิใช่สัตว์ มิใช่ชีวะ มี 4 ประการ
อ่านต่อธาตุ 4 ประการ
เจดีย์ 4 ประการ

เจดีย์ 4 ประการ

เจดีย์ คือ สิ่งที่เคารพบูชา สิ่งที่เตือนใจให้ระลึกถึง หรือสิ่งที่ก่อขึ้นเป็นที่เคารพ ในที่นี้หมายถึง สถานที่หรือสิ่งที่เคารพบูชาอันเนื่องด้วยพระพุทธเจ้า หรือเกี่ยวเนื่องกับพุทธศาสนา เรียกเต็ม ๆ ว่า สัมมาสัมพุทธเจดีย์ หรือ พุทธเจดีย์
อ่านต่อเจดีย์ 4 ประการ
เวสารัชชญาณ 4 ประการ

เวสารัชชญาณ 4 ประการ

เวสารัชชะ หรือ เวสารัชชญาณ หมายถึง ความไม่ครั่นคร้าม ความแกล้วกล้าอาจหาญ ได้แก่ พระญาณอันเป็นเหตุให้ทรงแกล้วกล้าอาจหาญไม่ครั่นคร้าม ของพระพุทธเจ้า พระองค์ไม่ทรงกลัวว่าใครจะมาทักท้วงพระองค์ใน 4 เรื่อง
อ่านต่อเวสารัชชญาณ 4 ประการ
วิบัติ 4 ประการ

วิบัติ 4 ประการ (หมวดที่ 2)

วิบัติ แปลว่า ข้อเสีย จุดอ่อน ความบกพร่องแห่งองค์ประกอบต่างๆ ซึ่งไม่อำนวยแก่การให้ผลของกรรมดี แต่เปิดช่องให้กรรมชั่วแสดงผล ส่วนประกอบบกพร่อง เปิดช่องให้กรรมชั่ว
อ่านต่อวิบัติ 4 ประการ (หมวดที่ 2)